ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
Ο σχολικός εκφοβισμός ως ένα πολυδιάστατο φαινόμενο, ανάλογα με τα μέσα που χρησιμοποιεί ο μαθητής - θύτης για να βλάψει το μαθητή - θύμα, εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους. Οι μορφές που λαμβάνει μπορεί να είναι είτε άμεσες, δηλαδή συμπεριφορές που περιλαμβάνουν διαπροσωπική επαφή θύτη και θύματος, είτε έμμεσες, χωρίς δηλαδή την προσωπική αντιπαράθεση θύτη και θύματος. Δεν υπάρχει ιεραρχία μεταξύ των διαφόρων μορφών, οπότε όλες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με την ίδια σοβαρότητα και προσοχή και να αντιμετωπίζονται κατάλληλα. Έτσι διακρίνουμε τις ακόλουθες μορφές σχολικού εκφοβισμού:
· Λεκτικός (verbal bullying): συστηματική χρησιμοποίηση υβριστικών εκφράσεων, φραστικών επιθέσεων, προσβολών και απειλών, αγενών σχολίων και ειρωνείας, χρήση παρατσουκλιών, με σκοπό την ταπείνωση, τον εξευτελισμό και τη μείωση της αυτοπεποίθησης του ατόμου, ώστε να το καταστήσουν ανίκανο και ανίσχυρο να προσαρμοστεί και να αφεθεί στις σχέσεις του με τους συμμαθητές του.
· Σωματικός (physical bullying): σπρωξίματα, σκουντήματα, αγκωνιές, γροθιές και κλωτσιές, τρικλοποδιές, χτυπήματα με αντικείμενα, τσιμπήματα και δαγκωνιές, με σκοπό το φυσικό τραυματισμό ή απειλή τραυματισμού προς κάποιον ή ακόμα και τον περιορισμό του μέσω σωματικών πρακτικών.
· Έμμεσος ή κοινωνικός (indirect/social/relational bullying): διάδοση κακοήθων φημών, κουτσομπολιού, δημοσιοποίηση ντροπιαστικών (πολλές φορές ψευδών) στοιχείων για τη ζωή και την προσωπικότητα του θύματος, με σκοπό την κοινωνική απομόνωση ή αγνόηση του ατόμου και τον αποκλεισμό του από το σύνολο των μαθητών και τις δραστηριότητες της ομάδας, αφού θα αισθανθούν αντιπάθεια για το συγκεκριμένο συμμαθητή τους.
· Εκβιασμός (extortion): εκούσια απόσπαση χρημάτων ή προσωπικών αντικειμένων, η οποία συνοδεύεται από απειλές ή εκβιασμούς, με σκοπό τα θύματα να ικανοποιήσουν επιθυμίες ή απαιτήσεις του θύτη ή των θυτών.
· Οπτικός (visual bullying): κυκλοφορία μεταξύ των μαθητών σημειωμάτων με κακόηθες ή ταπεινωτικό περιεχόμενο για το θύμα, ανάρτηση τέτοιων μηνυμάτων σε χώρους του σχολείου ορατούς προς το σύνολο των μαθητών (τοίχους, πόρτες, πίνακες) ή ακόμα και πάνω στο θύμα (σημειώματα στην πλάτη, στο θρανίο, στην τσάντα του θύματος).
· Σεξουαλικός (sexual bullying): υβριστικά σχόλια, σκίτσα και γκράφιτι με σεξουαλικό περιεχόμενο, ανήθικες χειρονομίες, ανεπιθύμητο άγγιγμα, μέχρι και σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις, με σκοπό τη δημιουργία αισθημάτων αμηχανίας, ντροπής και εξευτελισμού του θύματος.
· Ρατσιστικός (racial bullying): διάδοση αρνητικών σχολίων εξαιτίας της εθνικότητας, της κοινωνικής προέλευσης, της οικονομικής κατάστασης, της διαφορετικότητας και εκφράζεται σωματικά, κοινωνικά και ψυχολογικά, με σκοπό το στιγματισμό του θύματος.
· Ηλεκτρονικός (cyber bullying): αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων, όπως διαδίκτυο, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, κινητά τηλέφωνα κτλ., για την ανάρτηση και διακίνηση προσβλητικών για το θύμα κειμένων, φωτογραφιών ή βίντεο.
· Ψυχολογικός (psychological bullying): συνδυασμός πολλών άλλων μορφών εκφοβισμού, όπως απειλές, μηνύματα και e-mails, προσβλητικές αναρτήσεις, εκμετάλλευση, συναισθηματικός εκβιασμός, απειλές για την ασφάλεια κάποιου, με σκοπό την πρόκληση ψυχολογικής βλάβης στο θύμα.
Ο σχολικός εκφοβισμός ως ένα πολυδιάστατο φαινόμενο, ανάλογα με τα μέσα που χρησιμοποιεί ο μαθητής - θύτης για να βλάψει το μαθητή - θύμα, εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους. Οι μορφές που λαμβάνει μπορεί να είναι είτε άμεσες, δηλαδή συμπεριφορές που περιλαμβάνουν διαπροσωπική επαφή θύτη και θύματος, είτε έμμεσες, χωρίς δηλαδή την προσωπική αντιπαράθεση θύτη και θύματος. Δεν υπάρχει ιεραρχία μεταξύ των διαφόρων μορφών, οπότε όλες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με την ίδια σοβαρότητα και προσοχή και να αντιμετωπίζονται κατάλληλα. Έτσι διακρίνουμε τις ακόλουθες μορφές σχολικού εκφοβισμού:
· Λεκτικός (verbal bullying): συστηματική χρησιμοποίηση υβριστικών εκφράσεων, φραστικών επιθέσεων, προσβολών και απειλών, αγενών σχολίων και ειρωνείας, χρήση παρατσουκλιών, με σκοπό την ταπείνωση, τον εξευτελισμό και τη μείωση της αυτοπεποίθησης του ατόμου, ώστε να το καταστήσουν ανίκανο και ανίσχυρο να προσαρμοστεί και να αφεθεί στις σχέσεις του με τους συμμαθητές του.
· Σωματικός (physical bullying): σπρωξίματα, σκουντήματα, αγκωνιές, γροθιές και κλωτσιές, τρικλοποδιές, χτυπήματα με αντικείμενα, τσιμπήματα και δαγκωνιές, με σκοπό το φυσικό τραυματισμό ή απειλή τραυματισμού προς κάποιον ή ακόμα και τον περιορισμό του μέσω σωματικών πρακτικών.
· Έμμεσος ή κοινωνικός (indirect/social/relational bullying): διάδοση κακοήθων φημών, κουτσομπολιού, δημοσιοποίηση ντροπιαστικών (πολλές φορές ψευδών) στοιχείων για τη ζωή και την προσωπικότητα του θύματος, με σκοπό την κοινωνική απομόνωση ή αγνόηση του ατόμου και τον αποκλεισμό του από το σύνολο των μαθητών και τις δραστηριότητες της ομάδας, αφού θα αισθανθούν αντιπάθεια για το συγκεκριμένο συμμαθητή τους.
· Εκβιασμός (extortion): εκούσια απόσπαση χρημάτων ή προσωπικών αντικειμένων, η οποία συνοδεύεται από απειλές ή εκβιασμούς, με σκοπό τα θύματα να ικανοποιήσουν επιθυμίες ή απαιτήσεις του θύτη ή των θυτών.
· Οπτικός (visual bullying): κυκλοφορία μεταξύ των μαθητών σημειωμάτων με κακόηθες ή ταπεινωτικό περιεχόμενο για το θύμα, ανάρτηση τέτοιων μηνυμάτων σε χώρους του σχολείου ορατούς προς το σύνολο των μαθητών (τοίχους, πόρτες, πίνακες) ή ακόμα και πάνω στο θύμα (σημειώματα στην πλάτη, στο θρανίο, στην τσάντα του θύματος).
· Σεξουαλικός (sexual bullying): υβριστικά σχόλια, σκίτσα και γκράφιτι με σεξουαλικό περιεχόμενο, ανήθικες χειρονομίες, ανεπιθύμητο άγγιγμα, μέχρι και σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις, με σκοπό τη δημιουργία αισθημάτων αμηχανίας, ντροπής και εξευτελισμού του θύματος.
· Ρατσιστικός (racial bullying): διάδοση αρνητικών σχολίων εξαιτίας της εθνικότητας, της κοινωνικής προέλευσης, της οικονομικής κατάστασης, της διαφορετικότητας και εκφράζεται σωματικά, κοινωνικά και ψυχολογικά, με σκοπό το στιγματισμό του θύματος.
· Ηλεκτρονικός (cyber bullying): αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων, όπως διαδίκτυο, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, κινητά τηλέφωνα κτλ., για την ανάρτηση και διακίνηση προσβλητικών για το θύμα κειμένων, φωτογραφιών ή βίντεο.
· Ψυχολογικός (psychological bullying): συνδυασμός πολλών άλλων μορφών εκφοβισμού, όπως απειλές, μηνύματα και e-mails, προσβλητικές αναρτήσεις, εκμετάλλευση, συναισθηματικός εκβιασμός, απειλές για την ασφάλεια κάποιου, με σκοπό την πρόκληση ψυχολογικής βλάβης στο θύμα.
